Πέμπτη 4 Ιουνίου 2009

Προστασία από τον τύπο

Μετά την τραγωδία της πτώσης του αεροπλάνου της Air France, άκουσα μια σημαντική και ταυτόχρονα θλιβερή φράση. Όχι από κάποιον συγγενή, αλλά από τον υπεύθυνο τύπου της Air France (μάλλον δεν ξέρω ακριβώς τι ήταν ο άνθρωπος˙ μπορεί να ήταν εκπρόσωπος του αεροδρομίου ή κάποιας υπηρεσίας. Πάντως ήταν αυτός που βγήκε να κάνει δηλώσεις όταν επιβεβαιώθηκε ότι βρέθηκαν συντρίμμια του αεροπλάνου.).

Μετά την επιβεβαίωση ότι το αεροπλάνο χάθηκε, ερωτήθηκε "Πώς είναι οι συγγενείς;" (βραβείο ηλίθιας ερώτησης Γάλλου δημοσιογράφου για το 2009). Και ο άνθρωπος απάντησε "Είναι συγκεντρωμένοι στο κέντρο κρίσης που έχει δημιουργηθεί, υπό ψυχολογική παρακολούθηση και στήριξη. Ήταν μεγάλο το σοκ για αυτούς, γι΄αυτό και τους απομονώσαμε, για να τους προστατέψουμε από τον τύπο." Όταν το άκουσα εκείνη την ώρα, ήθελα να δώσω συγχαρητήρια στους υπεύθυνους. Για την απόλυτα σωστή σκέψη τους να προσφέρουν ψυχολογική υποστήριξη και να φροντίσουν να προστατέψουν αυτούς τους τσακισμένους ανθρώπους από ηλίθιες ερωτήσεις και από την εκμετάλλευση του πόνου τους.

Λιγό μετά όμως σκέφτηκα πόσο άσχημα ακουγόταν το να προστατευθεί κάποιος από τον τύπο. Υποτίθεται ότι η δουλειά του τύπου είναι να προστατεύει το κοινό, όχι το κοινό να προστατεύεται από τον τύπο. Και όμως δεν είναι λίγες οι φορές που ορισμένοι άνθρωποι πρέπει πραγματικά να προστατευθούν. Μία περίπτωση είναι αυτή: οι άνθρωποι που βίωσαν ένα τραγικό γεγονός πρέπει να σταθούν μπροστά στην κάμερα και να εξηγήσουν λεπτομερώς τι αισθάνθηκαν, πώς και πότε το αισθάνθηκαν.

Γιατί δεν είναι αρκετή μια απλή ενημέρωση ότι το αεροπλάνο και οι επιβάτες του χάθηκαν; Πόσο ηλίθιος μπορεί να είναι κάποιος ώστε να μην καταλαβαίνει ή να αναρωτιέται πώς αισθάνεται κάποιος που έχασε ένα αγαπημένο του πρόσωπο; Ο πόνος δεν είναι ο ίδιος για όλους τους ανθρώπους; Εγώ νομίζω ότι είναι ό ίδιος. Σε τέτοιες οριακές καταστάσεις δεν είναι δυνατό να μην συναισθάνεσαι τι νιώθει ο συνάνθρωπός σου.

Από που προκύπτουν λοιπόν όλες αυτές οι ερωτήσεις; Από το γεγονός ότι οι άνθρωποι έχουν αλλοτριωθεί τόσο πολύ και δεν αισθάνονται πια τίποτα; Και για να το αισθανθούν πρέπει να τους περιγραφεί με ανατριχιαστικές λεπτομέρειες; Ή για να νιώσουν καλύτερα, παρακολουθώντας (χαιρέκακα;) τον πόνο των άλλων ("Ευτυχώς εμείς είμαστε ακόμα ζωντανοί");

Ή ακόμα χειρότερα, αυτές είναι απλά οι απόψεις που έχουν οι άνθρωποι των ΜΜΕ για το κοινό που ενημερώνουν; Δηλαδή υπάρχει όντως ζήτηση για αυτή την ηλίθια και επικίνδυνη μορφή ενημέρωσης ή απλά πασάρεται χωρίς λόγο στο κοινό; Δεν ξέρω ποιο είναι το χειρότερο. Και δεν είναι εύκολο να καταλογιστούν οι ευθύνες σε κάποιο μέρος, αφού πρόκειται για αμφίδρομη διεργασία (ή θα έπρεπε να είναι).

Σε αυτή την περίπτωση έχει κάποιος το δικαίωμα να προστατεύσει από τον τύπο; Και πώς πρέπει να γίνεται αυτή η προστασία; Από το κράτος; Από ορισμένους φορείς; Ή πρέπει απλά να πούμε εμείς "φτάνει" και να σταματήσουμε να ανεχόμαστε την ηλίθια άποψη ορισμένων για την ενημέρωση;